DAG - Het ondertekenen van overeenkomsten in het digitale tijdperk

We sluiten steeds vaker online overeenkomsten af. De verkoop van een woonhuis kan tegenwoordig zelfs volledig digitaal passeren. Het verzoek om een digitale handtekening komt dus steeds vaker voor. Onlangs kwam een relatie van kantoor met de vraag of een (onderwijs)overeenkomst rechtsgeldig kan worden gesloten als deze digitaal wordt ondertekend. Hierbij dient te worden gedacht aan het plaatsen van een vinkje bij ‘’ik ga akkoord met de voorwaarden’’ in plaats van ondertekening middels een handgeschreven handtekening.

Een ’’gewone’’ elektronische handtekening heeft op grond van de wet in beginsel dezelfde rechtsgevolgen als een handgeschreven handtekening. Deze handtekening is slechts geschikt voor overeenkomsten met een laag juridisch risico - zoals eenvoudige verkoop- of inkoopovereenkomsten - omdat het relatief eenvoudig is om te frauderen met deze categorie elektronische handtekening. Aan de geavanceerde elektronische handtekening worden meer eisen gesteld dan aan de ‘’gewone’’ elektronische handtekening en kent zodoende een hoger betrouwbaarheidsniveau. De geavanceerde elektronische handtekening heeft dezelfde rechtsgevolgen als een handgeschreven handtekening, indien voor deze elektronische handtekening een methode voor ondertekening is gebruikt die – gelet op het doel waarvoor de elektronische handtekening is gebruikt, voldoende betrouwbaar is.

In de jurisprudentie is uitgemaakt dat een methode voldoende betrouwbaar is, indien een elektronische handtekening op unieke wijze aan de ondertekenaar is verbonden, het mogelijk maakt de ondertekenaar te identificeren en tot stand komt met gegevens voor het aanmaken van elektronische handtekeningen die de ondertekenaar met een hoog vertrouwensniveau, onder zijn uitsluitende controle kan gebruiken en op zodanige wijze met de daarmee ondertekende gegevens is verbonden dat elke wijziging achteraf van de gegevens kan worden opgespoord.  

Let op: niet in alle gevallen wordt een digitale handtekening gekwalificeerd als voldoende. Uit een uitspraak van de rechtbank Zeeland-West-Brabant van 7 oktober 2020 volgt dat de elektronische handtekening weliswaar aan de ondertekenaar was verbonden, zodanig dat deze alleen geplaatst kon zijn door diegene die een SMS-code had ontvangen en had ingevoerd en dat de ondertekenaar in die zin te identificeren was dat de handtekening bestond uit een naam. Echter, een per SMS ontvangen code op een door de aanvrager opgegeven telefoonnummer is naar het oordeel van de kantonrechter geen gegeven dat de ondertekenaar ‘’met een hoog vertrouwensniveau, onder zijn uitsluitende controle kan gebruiken’’. Voor zover een SMS-code al van een voldoende hoog vertrouwensniveau zou zijn, was niet gesteld of gebleken dat het telefoonnummer waarop betreffende code was ontvangen ter uitsluitende beschikking van de ondertekenaar stond. Nu de digitale handtekening niet als voldoende betrouwbaar kon worden aangemerkt, was de verbinding tussen de ondertekenaar en de elektronische gegevens van het digitale document, niet tot stand gekomen. De gebruikte elektronische handtekening diende derhalve te worden aangemerkt als een ‘‘gewone’’ elektronische handtekening in de zin van de wet.

Tot slot

Digitale ondertekening van overeenkomsten biedt een praktische oplossing om in het digitale tijdperk op een rechtsgeldige wijze met elkaar te contracteren. Daarbij dient onder meer rekening te worden gehouden met het belang en het doel van de overeenkomst en de relatie tussen partijen. Bij een groter belang, of een prille relatie, is meer aandacht vereist voor de betrouwbaarheid van de handtekening om toekomstige bewijsproblemen te voorkomen. Conclusie op basis van het voorgaande is dat een digitale handtekening aldus dezelfde rechtskracht kan hebben als een handgeschreven handtekening. U dient dan wel aan de voorwaarden te voldoen, waarbij de digitale handtekening in ieder geval op unieke wijze te koppelen moet zijn aan de ondertekenaar. Daarnaast dient de methode van het digitaal ondertekenen voldoende betrouwbaar te zijn, zodat met zekerheid kan worden vastgesteld dat de betreffende persoon de overeenkomst digitaal heeft ondertekend.

Wenst u als leverancier of als winkelier een (digitale)overeenkomst af te sluiten, dan doet u er verstandig aan na te gaan of aan bovenstaande vereisten is voldaan. Twijfelt u of een digitale handtekening in uw specifieke geval wordt gekwalificeerd als voldoende, schroom dan niet om contact met een van onze advocaten op te nemen! Wij wensen u een mooie DAG!